💥 Samenvatting

Aanleiding:

Uit onderzoek ‘Voetbal en Mentaal Talent’ (Geusens & Wiltink, 2022) bij BVO De Graafschap komt naar voren dat de voetballers van het O18 team behoefte hebben aan een talentbegeleider. Een persoon binnen de BVO zonder machtspositie, die de sporters helpt met het beoefenen van topsport, en waar zij hun verhaal kwijt kunnen als zij problemen ervaren binnen of buiten het veld. Onder de noemer 'Upgrade The Sports' is er verdiepend onderzoek gedaan naar deze bevindingen uit de Achterhoek: 

Inleiding:

Topsport is grenzen verleggen, met de neus op de feiten gedrukt worden opstaan en weer doorgaan. Elke dag met je passie bezig zijn en niet opgeven. Veel kinderen dromen ervan en zijn soms wel twintig tot dertig uur per week bezig om de beste te worden. Uit onderzoek van Amsterdam UMC blijkt dat 18 tot 26% van de voetballers te maken krijgt met mentale problemen. 22 procent van de vrouwelijke profvoetballers en 13 procent van de mannelijke heeft klachten die wijzen op een depressie.

Onderzoeksvraag: Hoe kan het welzijn en welbevinden van topsportjeugd verbeterd worden?

Resultaten:

Uit de enquête bij jeugdspelers en spelers uit het eerste elftal van diverse Nederlandse en buitenlandse BVO's blijkt dat de helft van de voetballers graag een talentbegeleider wil. 33% van de voetballers hebben geen behoefte aan deze vorm van begeleiding, zij kunnen met problemen terecht bij familie of bij hun trainer. Een kleine groep voetballers (16%) geeft aan dat zij een vertrouwenspersoon, topsportbegeleider of anders bezoeken. De onderwerpen die de spelers graag willen bespreken zijn variërend, de onderwerpen stress, sport, voeding, mentaal, coaching en vertrouwen worden het vaakst benoemd.

De Enquête is ook uitgezet bij topsporters van andere sporten, waaronder o.a. atletiek, basketbal, en wielrennen. daar is een een identiek beeld in de behoefte van de sporters. Ook zij geven aan behoefte te hebben aan deze vorm van begeleiding.

Naast de sporters zijn er ook professionals uit de sportwereld geïnterviewd, waaronder o.a. Jeffrey Leiwakabessy (NEC), Theo Janssen (Vitesse) en sportpsycholoog Paul van Zwam. De professionals geven aan dat een talentbegeleider de sporter een helpende hand kan bieden. Deze persoon kan als aanspreekpunt dienen voor spelers die de behoeften hebben om hun hart te luchten of een gesprek aan te gaan zowel zaken binnen als buiten het veld. Volgens hen blijft het creëren van eigenaarschap belangrijk. 

Het Mulier instituut (2009) bevestig het algemene beeld: “Talenten met veel potentie en weinig problemen krijgen veel aandacht, maar er is onvoldoende ondersteuning voor de talenten die fysieke, mentale of persoonlijke problemen hebben en voor uitvallers.”

Conclusie:

Veel jeugdtopsporters kampen met stress of hoge druk waarbij het spelplezier achteruitgaat en het zelfs tot depressies of psychische klachten kan leiden. Nederlandse sportorganisaties schenken onvoldoende aandacht aan het fysieke en psychosociale welbevinden van talenten en hun sociale omgeving (Luijt, et al., 2009).

De wens vanuit de onderzochte topsporters is duidelijk: het merendeel (+50%) heeft behoefte aan een persoonlijk begeleider, die los staat van het team en de directe prestaties. De persoon die deze rol invult moet interesse tonen, motiveren, adviseren en vertrouwen geven. Aldus een 'sparringpartner' zijn. De topsporters hopen dat deze nieuwe begeleider de persoon achter de sporter leert kennen, waarvan zij onafhankelijk zowel gevraagd en ongevraagd advies van kunnen ontvangen en tevens een luisterend oor biedt.

Uit de interviews met de professionals uit het voetballandschap blijkt dat ook zij een onafhankelijke begeleider missen voor de jeugdvoetballers binnen de jeugdopleiding bij de voetbalclub waarbij ze werkzaam zijn. Deze persoon kan als aanspreekpunt dienen voor spelers die de behoeften hebben om hun hart te luchten of een gesprek aan te gaan zowel zaken binnen als buiten het veld.  

Het creëren van een veilig topsportklimaat is het minste wat de topclubs kunnen doen om het individu beter te begeleiden in hun topsportcarrière. Een topsportbegeleider - in een veilige setting, en met oprechte interesse in het individu - is een belangrijk middel om dit te bewerkstelligen binnen de sport.

Aanbevelingen:

1.        Inventariseer binnen de Bond of BVO/organisatie of de spelers behoefte hebben aan een topsportbegeleider.

2.        Realiseer een ontwikkelbudget.

3.        Introduceer De ‘talent- en ontwikkelcoach’.

4.        Sportondersteunende diensten (zoals fysio, diëtist etc.) moeten vrij zijn van eigen bijdrage voor sporters.

5.        Monitor het welbevinden van de sporters voorafgaand en ten tijde van de interventie 'Talent- en ontwikkelcoach'. 

Interventie:

‘De Talent- en Ontwikkelcoach’ is een aanvulling op het dagelijks functioneren van de jeugdige topsporter binnen een topsport omgeving. Sporters zijn zoekende naar een begeleider zonder machtspositie waar zij onbevangen een gesprek kunnen voeren over hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Voor de sporters binnen deze high pressure environment is het niet altijd mogelijk om vrijuit te praten over persoonlijke en professionele ontwikkeling, en de zorgen die de topsport met zich meebrengt. De sporters vragen om verandering; er over praten met een talent- en ontwikkelcoach kan bijdragen aan een veiliger sportklimaat en een verhoogd eigenaarschap.

De Talent- en Ontwikkelcoach heeft geen machtpositie naar de sporter, en beweegt zich tussen de verschillende lagen van de organisatie. De coach werkt multidisciplinair, en staat in contact met o.a. de trainers, specialisten en de HJO.